Taniec
TANIEC! Z czym się kojarzy?
z człowiekiem, z życiem, z ciałem, z duchem, z rytmem, z ruchem, z obrazem, z czasem, przestrzenią, z ustalonymi krokami, figurami, pozami, z techniką, z improwizacją, z wyzwoleniem swej duszy poprzez ciało.
Człowiek, jako jedyna istota na ziemi, ma możliwość tworzenia tańca dzięki swoistemu instrumentowi, jakim jest ciało, a myśl człowieka powoduje i prowokuje każde działanie ruchowo-taneczne, co daje możliwość przekazywania treści o samym człowieku.
Pewne jest, że taniec przemawia do nas wszystkich językiem ruchu, a tym samym ciała, określony jest przez formę adekwatną do jego rodzaju, ale jest coś więcej nad tą określoną formę – to nasze wnętrze, emocje, uczucia, coś, co możemy wyrazić posługując się właśnie tą formą, coś, co możemy przekazać bez słów, samym sobą, swoją ekspresją i wyrazistością.
Taniec wykonywany jest wszędzie, na każdym kontynencie, w każdej cywilizacji, przez dzieci, młodzież, dorosłych, mężczyzn i kobiety. W zależności od tych wszystkich uwarunkowań taniec przybiera różny charakter i liczne formy. Każdy jego rodzaj jest inną formą ekspresji, innym stylem poruszania się, posiada inny rysunek, lecz każdy z nich jest nieprzemijającą formą ruchu, piękna, wzruszeń.
Forma tańca zależna jest od jego funkcji
Funkcjonalność tańca jest zmienna. Inne funkcje spełniał dawniej, a inne spełnia w dzisiejszej dobie, we współczesnym świecie. Funkcja tańca ulegała adaptacji do określonego środowiska społecznego, kultury i czasu. A skoro forma tańca jest uwarunkowana funkcją, którą spełniał, to i ona ulegała przeobrażeniu.
Proces ten jest ciągły i trwa nadal.
Jak wiemy, na przestrzeni dziejów w sztuce tańca wykrystalizowały się różne jego rodzaje, formy, style i techniki. Wzajemne przenikanie się doprowadziło do syntezy wielu tradycji i nowych kierunków. W zależności od różnych uwarunkowań społecznych, mentalnych, narodowościowych, taniec przybiera różny charakter i liczne formy. Każdy jego rodzaj jest inną formą ekspresji, innym stylem poruszania się, posiada inny rysunek.
Aby oddać wyraźniejszy jego obraz:
Taniec artystyczny dzieli się na:
– taniec klasyczny (akademicki)
– taniec współczesny – taniec wyzwolony (Isadora Duncan)
– taniec wyrazisty (ekspresjonistyczny – R. Laban, Mary Wigman, Kurt Joos)
– modern dance (M. Graham, D. Humprey)
– taniec jazzowy
Taniec ludowy dzieli się na:
– taniec regionalny (danego regionu geograficznego)
– taniec narodowy (reprezentacyjny taniec ludowy narodu)
– taniec charakterystyczny (stylizowany taniec ludowy innych narodów bądź taniec o charakterystycznych cechach ruchowych danej postaci)
Taniec historyczny dzieli się na tańce dworskie i chłopskie minionych epok.
Taniec estradowy dzieli się na:
– taniec rozrywkowy – step (wybijanie rytmu specjalnymi butami z blachami)
– rewia
– taniec dyskotekowy
– taniec towarzyski
Istnieją też inne nurty taneczne, które zrodziły się na ulicach czy też w określonych środowiskach społecznych (np. breakdance, hip hop i wiele innych).
Pointując – taniec artystyczny, potocznie mówiąc balet, dzieli się na dwa kierunki:
– taniec klasyczny, tzw. akademicki, zamyka się w określonych kanonach i schematach. Głównym celem jest idealna harmonia tańca, piękna i estetyczna linia ciała tancerzy. Równowaga, czyste, formalne i zewnętrzne piękno wynikające tylko z póz ciała, które są określone. Klasyka to płynność, lekkość, wyłącznie estetyka.
– taniec wyzwolony – stworzony przez I. Duncan, odrzucał wszelkie kanony sztywnej „klasyki”; ruchy były proste i naturalne, wzorowane na tańcu klasycznej Grecji; przyjął zasadę ścisłego związku ruchu z muzyką i przeżyciem wewnętrznym.
– taniec wyrazisty – polega na wydobywaniu wyrazu z każdego ruchu i gestu, na jednym motywie ruchowym, nieustannie przetwarzanym w różne warianty. Twórcą była M. Wigman. Odrzuciła technikę tańca klasycznego, kładąc nacisk na dużą dynamikę ruchu, gestu i mimiki.
– taniec współczesny (terminu tego użyła jako pierwsza M. Graham). Podstawą tańca jest effort, tj. wysiłek jako źródło każdego ruchu oraz działanie naprzemiennej siły contraction (skurczenie, sprężenie) i release (wydłużenie) ruchu. Filozofia tej techniki oparta jest na ukazywaniu wewnętrznego monologu, własnych emocji. Wychodząc z powyższych założeń techniki tańca modern jako otwartej powstały inne, takie jak technika Limona, Hortona, czy Cunninghama.
– taniec jazzowy, polega na zasadzie „izolacji” poszczególnych części ciała, tj. wykonywaniu niezależnych ruchów między różnymi partiami ciała i ich koordynacji.
Bożena Klimczak